O tym czym są metale ziem rzadkich i czy… rzeczywiście są tak „rzadkie” rozmawialiśmy z Karolem Zglinickim z Państwowego Instytutu Geologicznego.

Jakie pierwiastki je tworzą?

W jakich miejscach na ziemi występują?

Jak się wydobywa?

Dlaczego jest o nich tak głośno, do czego są potrzebne?

Gdzie znajdziemy je w codziennym życiu?

Zapraszamy do wysłuchania prezentacji!

AGI to skrót od Artificial General Intelligence – idei sztucznej inteligencji posiadającej wszystkie atrybuty ludzkiego umysłu. Taka nie istnieje jeszcze realnie, ale rozwój AI w widoczny sposób zmierza w kierunku jej powstania. Jakie przyniosłaby korzyści, a jakie ryzyka? Czy AI jest w stanie stawiać człowiekowi opór i zmieniać jego rzeczywistość?

Na kwietniowej współczesności rozmawialiśmy o tym z dwoma profesorami Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Jakubem Growcem i Bogumiem Kamińskim. Rozmowę poprowadzili Adam i Mikołaj.

“Neuroróżnorodność” to niemedyczny koncept mający na celu oswojenie i normalizację różnorodności w funkcjonowaniu odmiennych od siebie rozwojowo i poznawczo ludzkich mózgów –  do takiej konkluzji doszliśmy po ostatniej współczesności, podczas której gościliśmy panią Dorotę Bartosiak, szefową fundacji Spektrum Wrażliwości.

Mimo że sama nazwa-parasolka nie jest diagnozą medyczną jako taką, zaliczane do niej atypowości już takimi są: wśród nich znajdziemy ADHD, spektrum autyzmu, czy dysgrafię. Podczas gdy ich klasyfikacja i diagnostyka skupiają się na wyzwaniach i trudnościach, według naszej gościni koncept “neuroróżnorodności” przekierowuje uwagę na związane z nimi potencjały. Dlatego pani Dorota zdecydowała się omówić z nami neuroatypowość przede wszystkim w ujęciu społecznym.

To złożony temat, który wywołał spore emocje i  dyskusje wśród naszych uczniów. Na pewno do niego wrócimy.

Na początku marca na Morzy Północnym doszło do zderzenia kontenerowca z tankowcem MV Stena Immaculate, które spowodowało nie tylko pożar, ale też wyciek paliwa do morza. Jak mówił nasz gość, widocznie komuś musiało zależeć na tym, żeby do takie wydarzenie miało miejsce.

👉A jak bardzo kolizja tankowca na Morzu Północnym powinna interesować nas jako kraj bałtycki?
👉 Jak częste są tego typu wypadki?
👉 Jak to możliwe, że 2 tak ogromne jednostki na morzu nie widzą siebie nawzajem i zderzają się ze sobą?
👉 Jak wygląda transport morski z perspektywy Polski, również w kontekście obronnym?

Te i wiele innych pytań zadaliśmy kmdr por. rez. Maksymilianowi Durze, który służył w Marynarce Wojennej od 1985 do 2011 r, początkowo na okrętach rozpoznawczych, następnie jako Flagowy Oficer Radiolokacji w Sztabie 3 Flotylli Okrętów w Gdyni, a później jako szef Wydziału w Zarządzie Dowodzenia i Łączności Sztabu Marynarki Wojennej. Pan Maksymilian pracował również jako stały przedstawiciel w grupach roboczych NATO: RADHAZ i MCG-5. Polski przedstawiciel w pracach nad NATO-wskim programem MSA. Publikuje na temat szeroko pojętej obronności w różnych mediach od lat 90-tych.

Ramadan to dziewiąty miesiąc kalendarza muzułmańskiego, który trwa 29 lub 30 dni, a w tym roku kalendarzowym wypada w dniach 28 lutego 2025-30 marca 2025.
W Islamie ramadan jest czasem postu i błogosławieństwa, bo właśnie na czas ramadanu przypisuje się zesłanie Koranu.

👉 Jak ramadan obchodzą muzułmanie w Polsce?
👉 Co oznacza post w Islamie?
👉 Kto jest z niego zwolniony?
👉 Skąd bierze się znaczący wzrost oglądalności seriali arabskich i muzułmańskich w Netflixie między 2 a 5 w nocy właśnie w czasie ramadanu?

Te i wiele więcej pytań zadaliśmy Madinie Khimatullo i Huseinowi Celikowi, którzy byli naszymi gośćmi na niedawnym spotkaniu w ramach przedmiotu “współczesność”!

Temat zmian administracyjnych w Stanach, w tym zwolnień masowych, może wydawać się nam odległy – tutaj, w Polsce, w warszawskim liceum. Kilka dni temu Mateusz Mazzini, dziennikarz i publicysta, absolwent Uniwersytetu w Oxfordzie, opublikował na łonie Gazety Wyborczej reportaż na ten temat. Historie jego rozmówców pracujących dotychczas w strukturach federalnych obfitowały w raporty o zamieszaniu, nadużyciach, czasem wręcz niebezpiecznych dla ciągłości instytucjonalnej danych struktur. Jak powiedział nasz gość: “Cięcia mogą być konieczne, można o tym rozmawiać. Ale chodzi także o sposób w jaki wprowadza się zmiany, chodzi o demokrację i stabilność państwa”.

Na piątkowym spotkaniu w ramach przedmiotu “współczesność” rozmawialiśmy o tym:
👉 jakiego rodzaju decyzje zostały podjęte przez Donalda Trumpa od czasu jego zaprzysiężenia?
👉 czy masowe zwolnienia są odpowiedzią na problemy ekonomiczne w Stanach?
👉 jaką rolę ma w tym wszystkim Elon Musk i dlaczego jest o nim ostatnio tak głośno?

Przez cały listopad 2024 r. niemal cały świat żył wynikami wyborów w USA. Donald Trump obejmuje prezydenturę na następną kadencję.

👉 Jak wygląda proces wyborczy za oceanem?

👉 Jak ocenia się tegoroczne kampanie Demokratów i Republikanów?

👉 Co wpłynęło na ostateczny wynik?

👉 Jaką rolę odgrywa w tym wszystkim Elon Musk?

👉 Jakie będą efekty wyboru Amerykanów w Stanach i w Europie?

Właśnie te i wiele innych kwestii poruszyliśmy w rozmowie z Magdaleną Górnicką-Partyką, obamolożką i twórczynią podcastu “Stan Wyborczy”, a także Michałem Kobosko, politykiem i europosłem, który zasiadał również na stanowisku dyrektora warszawskiego biura amerykańskiego think tanku Atlantic Council. Rozmowę prowadziły Lena, uczennica LAL, oraz Maja Olszewska, dyrektorka ds. Oferty Edukacyjnej.

W  tym odcinku współczesności nasz uczeń Maciek i nauczyciel Biznesu i Zarządzania, Andrzej Molski, mieli przyjemność porozmawiać z Andrzejem Halesiakiem, konsultantem Banku Światowego, członkiem Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego oraz mentorem w Akademii Przywództwa Liderów Oświaty. A pretekstem do spotkania był tzw. Annual Meeting, czyli coroczne spotkanie Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego, które miało miejsce w październiku w Waszyngtonie.

Tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymali Victor R. Ambros oraz Gary Bruce Ruvkun, którzy odkryli mikroRNA. W tym odcinku współczesności naszym gościem była profesor Ewa Bartnik – ekspertka genetyki przez wiele lat związana z Uniwersytetem Warszawskim. Pani profesor pełniła również funkcję sekretarza generalnego Polskiego Towarzystwa Genetycznego i została zastępczynią przewodniczącego Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN. Jest również współautorką podręczników biologii dla liceum ogólnokształcącego oraz podręczników akademickich.

Rozmawialiśmy m.in. o tym:

👉 za co dokładnie została przyznana tegoroczna nagroda Nobla?

👉 dlaczego odkrycie mikroRNA zostało nagrodzone tak późno?

👉 jak działa mikroDNA i do czego można je wykorzystać?

Minął rok od ataków organizacji Hamas na terenie Izraela 7 października. Tymczasem na początku października Izrael zaatakował już nie tylko Strefę Gazy, ale także prowadził masowe naloty na sąsiadujący Liban. W odpowiedzi na nie, a w szczególności na śmierć lidera organizacji Hezbollah, zainterweniował także Iran.

A czym właściwie jest Hezbollah? Dlaczego nie jest globalnie rozpoznawany jako partner w rozmowach dyplomatycznych? Co do tego wszystkiego ma Iran? Kto i w jakim stopniu zaangażowany jest w konflikt na Bliskim Wschodzie?

W jaki sposób patrzymy na siebie samych i na osoby wokół nas? W jaki sposób myślimy o urodzie swojej i otaczających nas ludzi? Dlaczego odczuwamy potrzebę oceniania? Dlaczego widząc osobę o urodzie odbiegającej od tego, do czego przywykliśmy, odczuwamy potrzebę zwrócenia na to uwagi, a może nawet zwerbalizowania tego spostrzeżenia, podzielenia się z kimś innym… wykipienia? Co powoduje osobami, które pojawiają się w klinikach medycyny estetycznej i pragną poprawić swój – bagatela zdrowy wygląd,  wedle zauważonych kanonów?

Czego potrzebujemy, aby czuć się dobrze sami ze sobą i pozwalać na to innym? Autonomi. Tożsamości. Autentyczności.

Na pierwszym w nowym roku szkolnym spotkaniu „Współczesności” rozmawialiśmy o tym, jak wraca się z wakacji do Warszawy. O tym jaka Warszawa była przez ostatnie dekady (kiedy nasi rodzice dorastali! :)) jaka jest, jaka może być, i czy powinna być „konkretnie jakaś” – w ujęciu architektonicznym, budowlanym, funkcyjnym – rozmawialiśmy z Igorem Łysiukiem, kuratorem wystawy „Plany na Przyszłość” w ZODIAKU, Warszawskim Pawilonie Architektury.

Dwójka naszych uczniów, Michał i Fryderyk, rozmaja z Robertem Rutkowskim, psychoterapeutą uzależnień, szkoleniowcem w obszarze umiejętności psychologicznych, wykładowcą w Wyższej Szkole Biznesu i autorem książek psychologicznych.

Czy rzeczywiście „wszystko jest dla ludzi”, tylko… „byleby z umiarem”? Czy alkohol w małej ilości nie szkodzi? Co powoduje, że próbujemy, a w końcu i uzależniamy się od danej substancji? Co może zrobić rodzic, aby zapobiec uwikłaniu się w narkotyki przez jego syna lub córkę? Jakie czynniki ryzyka są specyficzne dla młodej grupy wiekowej?

W połowie marca 2024 roku w Rosji miały miejsce wybory prezydenckie. Władimir Putin wygrał wynikiem 87% głosów. Jedyny kontrkandydat o antywojennych poglądach nie został dopuszczony do wyborów – uznano, że część jego podpisów była podrobiona. Ci, których dopuszczono, zostali zaaprobowani przez środowisko władzy w celu stworzenia pozornego wyboru. O to jakimi prawami rządzi się dzisiejsza Rosja na poziomie politycznym i społecznym zapytaliśmy na współczesności w LAL Ludwikę Włodek, doktorkę socjologii, adiunktkę Studium Europy Wschodniej na UW, reporterkę i pisarkę.

Jest połowa marca 2024 roku. Od początku lutego polscy rolnicy blokują granicę z Ukrainą protestując przeciwko taniemu importowi produktów rolnych z tego kraju. W ostatnim czasie protesty nasiliły się, a blokady objęły drogi w całej Polsce. Protestujących rolników mieliśmy okazję widzieć również w Warszawie. Protesty rolnicze odbywają się obecnie w 14 krajach Unii Europejskiej, a ich wspólnym mianownikiem jest wprowadzona przez UE polityka „zielonego ładu”, która w ocenie rolników zagraża stabilności i przyszłości europejskiego rolnictwa, bo powoduje, że nie jest w stanie być konkurencyjne. O wyjaśnienie sytuacji poprosiliśmy Pana Bartosza Urbaniaka, Szefa Bankowości Food & Agro Grupy BNP Parisbas na Europę i Afrykę, eksperta OECD i ONZ do spraw finansowania rolnictwa.

Dwa lata po wybuchu wojny w Ukrainie, chcieliśmy się dowiedzieć, jak wyglądał jej dotychczasowy przebieg, w jakim stanie jest wojsko ukraińskie, czy jest szansa, aby Rosja zrezygnowała z dalszej inwazji, oraz czy powinniśmy się martwić o swoje bezpieczeństwo w Polsce. „Kiedy widziałem przebieg pierwszych dni operacji wojskowych w Ukrainie doszedłem do wniosku, że Ukraińcy tej wojny nie wygrają, a Rosja jej nie przegra. I tak wygląda też sytuacja dziś”, mówił w LAL Generał Waldemar Skrzypczak

Na początku 2024 roku, Norwegia stała się pierwszym państwem, które zalegalizowało wydobycie surowców z dna morskiego. Temu sposobowi wydobycia sprzeciwia się wiele krajów – Francja zdecydowała się zupełnie go zaniechać, Niemcy wstrzymały plany rozwojowe tej metody, a protestuje także sama Komisja Europejska, która apeluje o eksploatacje innych źródeł surowców do momentu zbadania możliwego wpływu metody deep-see mining (DSM) na bioróżnorodność morską. Temat pomógł nam zbadać i zrozumieć Jakub Wiech, dziennikarz i publicysta specjalizujący się w energetyce, który odwiedził nas na ostatniej współczesności.

Na ostatniej współczesności rozmawialiśmy o e-sporcie. Gościliśmy Maćka „Sanchi” Bieńkowskiego, trenera drużyny Frank Esports, i Piotra „Devilpiotra” Zaborowskiego, komentatora Polsat Games, którzy opowiadali nam, jak to wszystko wygląda od strony praktycznej na przykładzie gry League of Legends (LOL). Ile trzeba trenować, aby grać profesjonalnie? Ile zarabia gracz w Polsce? Jakie są negatywy i pozytywy związane z profesjonalną grą? Czy przez granie można czegoś się nauczyć?

Niemiecki inżynier i ekonomista, Klaus Shwab, założył w 1971 roku Światowe Forum Ekonomiczne. Ideą Forum było zebranie światowych liderów administracji i biznesu i zaproszenie ich do dialogu o sprawach ważnych dla świata. Nasz gość, Michał Smagowicz (Centrum Stosunków Międzynarodowych), uczestniczył w tegorocznym Forum w Davos i opowiedział nam o swoich wrażeniach. „Jedni mówią, że jest to forum, które pozwala rozwiązywać problemy, które pojawiają się na świecie. Przeciwne głosy mówią, że jest to forum gdzie możni tego świata ustalają ile koszul będziemy mogli kupić w przyszłym roku i ile litrów wody wypić”.

O zadaniach UNICEF Polska opowiada Dyrektor Generalna Polskiego Narodowego Komitetu UNICEF, pani Renata Bem. W rozmowie z Anią Kalczyńską, podczas cotygodniowej współczesności w Liceum Artes Liberales, rozwiewa szereg mitów i błędnych przekonań na temat praw dziecka czy samej pracy w służbie ich ochrony. Jak wyglądała ścieżka zawodowa pani Dyrektor? Czym zajmuje się polski komitet UNICEF? W jakich krajach pomaga? Jak wygląda praca w terenie? Czym są prawa dziecka, i czy są uniwersalne, czy mogą różnić się w zależności od kultury i kraju?

Wedle badania przeprowadzonego w 2019 roku, osób bezdomnych w Polsce jest ponad 30 000. Jednak według gościa naszej ostatniej w tym roku współczesności – Janusza Sukiennika z Caritas Polska, dane te są znacznie zaniżone ze względu na utrudniony dostęp do respondentów dotkniętych tym problemem. Pan Janusz od 10 lat koordynuje projekty pomocowe dla osób zmagających się z kryzysem bezdomności, uzależnienia i zagubienia życiowego oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym.

W tym odcinku współczesności gościmy w budynku Spark w Warszawie, gdzie rozmawiamy z panią Oktawią Gorzeńską, dyrektorką akademii programowania 42 Warsaw, oraz założycielką Digital University- Jowitą Michalską. Punktem wyjścia do rozmowy i tematem spotkania jest pytanie: „Czy za 10 lat każde z nas będzie musiało umieć programować?”. Jak przyznała nasza gospodyni, szkoła 42 Warsaw oferuje program kształcący w zakresie nauki kodu, ale jeszcze ważniejszym elementem jest budowanie „umiejętności uniwersalnych”, określanych w jęz. angielskim jako „future-proof”, czyli „przyszłościo-odpornych”. Pani Jowita, wyjaśniła, że wokół cyfryzacji pojawia się multum innych ról i w przeciągu następnej dekady rozwinie się wiele zawodów z tym związanych.